(Arıza kafa modunda yazılmıştır. İstisnalar için asla söylenecek sözüm yoktur. Modunuzu yüksek tutarak okumanız tavsiye edilir.)Bizdeki mimarlar ve batıdaki mimarlar!
Kulağa hoş geliyor mu? Nasıl şeyler çağrışıyor beyninizde acaba?..
İyi mi, kötü mü? Orijinal mi, kopya mı?
Kulağa hoş geliyor mu? Nasıl şeyler çağrışıyor beyninizde acaba?..
İyi mi, kötü mü? Orijinal mi, kopya mı?
Taklit mi, yoksa türünün ilk örneği kalem darbeleri mi?..
Batıdaki mimarlar daha en baştan, kökten medeni, özgür ve yaratıcı şekilde yetiştiklerinden; ortaya çıkardıkları binaların ve mekanların tasarımlarında da cesur ve öncüdürler. 'Olmayanı' cesaretle konduruverirler kağıtlarına... Oradan da hayatın zeminine... Hem de yüzde yüz düşündükleri gibi. Tıpkısının aynısı!..
Düşüncelerinin yeniliğine ve orijinalliğine birebir hizmet ettirirler teknolojiyi ve malzemeyi. Çeşitli kriterlerin kölesi olmaz onların tasarım güçleri. Dikdörtgenlere, düz hatlara veya yuvarlaklara boyunlarından bağlı değildirler. Onlar geometriyi de, teknolojiyi de, felsefeyi ve hatta toplumsal kabulleri de kendi düşüncelerinin peşine katarlar.
Batıdaki mimarlar daha en baştan, kökten medeni, özgür ve yaratıcı şekilde yetiştiklerinden; ortaya çıkardıkları binaların ve mekanların tasarımlarında da cesur ve öncüdürler. 'Olmayanı' cesaretle konduruverirler kağıtlarına... Oradan da hayatın zeminine... Hem de yüzde yüz düşündükleri gibi. Tıpkısının aynısı!..
Düşüncelerinin yeniliğine ve orijinalliğine birebir hizmet ettirirler teknolojiyi ve malzemeyi. Çeşitli kriterlerin kölesi olmaz onların tasarım güçleri. Dikdörtgenlere, düz hatlara veya yuvarlaklara boyunlarından bağlı değildirler. Onlar geometriyi de, teknolojiyi de, felsefeyi ve hatta toplumsal kabulleri de kendi düşüncelerinin peşine katarlar.
Cesursan ve cesur olmana, bunu ifade etmene imkan veriliyorsa; sen de inan bana ortaya neler neler koyarsın!
Bizdeki en iyi mimarların bile çoğu, illa ki önce batıdakilerin son çalışmalarını tararlar. Hatta her ay tanınmış ofislere en az iki adet, ciltli, son çıkan yabancı mimari kitaplar girer. Bu kitaplara binlerce liralar harcanır. Yeni ve havalı bir proje beklendiğinde; önce bu kitapları yalayıp, yutarlar ve en ince detayına kadar oradaki eserleri tararlar. Sonra kılıbık ve suçluluğu içlerine sindirmiş el hareketleriyle, benzer ve 'sözümona yeni'eserler ortaya çıkartırlar!
Bizdeki en iyi mimarların bile çoğu, illa ki önce batıdakilerin son çalışmalarını tararlar. Hatta her ay tanınmış ofislere en az iki adet, ciltli, son çıkan yabancı mimari kitaplar girer. Bu kitaplara binlerce liralar harcanır. Yeni ve havalı bir proje beklendiğinde; önce bu kitapları yalayıp, yutarlar ve en ince detayına kadar oradaki eserleri tararlar. Sonra kılıbık ve suçluluğu içlerine sindirmiş el hareketleriyle, benzer ve 'sözümona yeni'eserler ortaya çıkartırlar!
Bütün telif haklarını, fikir eserlerine saygıyı, kanuni hak korunmasını, öncü tasarımcılığı hiçe sayan ve bütün ölçüleri alt üst eden yaratılışımızla, ortaya çıkardığımız onlarca taklit binayı ve mekanı, müşterilere "Benim orijinal tasarımım" etiketiyle lanse edip, paraları gömmekten hiç gocunmayız bile! Çünkü biz ta en baştan beri hep onları takibe, kopyalamaya ve onlara özenmeye göre yetiştirildik. Yalan mı?!..
Ve biz; onların tersine, içe dönük, çekingen, herşeyden korkar şekilde, baskılar altında eğitildik ve meslek sahibi olduk. Ayıplanma ve etiketlenme korkusuyla, dogmalara karşı gelmeme itkisiyle hep kutunun içinde ve 'tarif edilebilir' kaldık.
Onlar sıfırdan kalemi ellerine alıp, kendi düşüncelerindeki o ilk oluşumların temellendirdiği tasarım kabullerini, mevcut teknolojik imkanlarla donatırken; biz, mevcut teknolojik imkanlara göre dört köşe mantıkla binalarımızı-mekanlarımızı 'köle tasarımlar' haline getirdik ve bunu yaparken de hep onların önderliğine yenik başladık yola. Zaten yenik ve boynu bükük, dürüstlükten uzak giriştiğimiz mekan ve bina oluşumlarımızın altına bir de nasıl o imzalarımızı atarız hiç anlayamadım yıllardır!?
Ben mimarideki ilk çalışmalarımda kalemi alıp, sıfırdan, hiçbir mevcut eserden esinlenmeden orijinal şeyler karaladığımda beni kınarlardı ve uyarırlardı. "Tasarıma başlamadan önce yurtdışı örnekleri iyice tarasan da, Amerika'yı yeniden keşfetmeye zaman harcamasan?" derlerdi. Daha özgür ve bağımsız tasarımlarımı ortaya çıkarmam konusunda kendimi uzun yıllar ezik hissettim bu hakim yöntem ve tavır yüzünden.
İşte; o yıllarımda benim ve diğer mimarlık öğrencilerinin sık duyduğu bu cümle, aslında bizim, Türkiye'nin mimari ruhunun ve kişiliğinin de ilk belirtileriydi. Bu kısa cümlenin altında çok fazla kompleks yatmaktaydı. Ama gören ve anlayan çok azdı.
Ben mimarideki ilk çalışmalarımda kalemi alıp, sıfırdan, hiçbir mevcut eserden esinlenmeden orijinal şeyler karaladığımda beni kınarlardı ve uyarırlardı. "Tasarıma başlamadan önce yurtdışı örnekleri iyice tarasan da, Amerika'yı yeniden keşfetmeye zaman harcamasan?" derlerdi. Daha özgür ve bağımsız tasarımlarımı ortaya çıkarmam konusunda kendimi uzun yıllar ezik hissettim bu hakim yöntem ve tavır yüzünden.
İşte; o yıllarımda benim ve diğer mimarlık öğrencilerinin sık duyduğu bu cümle, aslında bizim, Türkiye'nin mimari ruhunun ve kişiliğinin de ilk belirtileriydi. Bu kısa cümlenin altında çok fazla kompleks yatmaktaydı. Ama gören ve anlayan çok azdı.
Biraz büyük laf olacak belki, ama bu yaklaşımla peydahlanmış yeni binalarımız, mekanlarımız, hiçbir zaman safkan Türk değillerdi. Bizim birçok binamız bu yüzden kimliksiz ve piç olarak dünyaya geldi. Babası zengin, medeni, yaratıcı ve batılı bir adam, ama adı bile belli değil. Çünkü biz her zaman batılı adamlara, adını bile sormadan 'veririz'! Annesi ise bizim zavallı kadınlarımızdan biri... Çocuk tamamen babaya benziyor, ama anne bizden yani. Ama baba burada değil ki!? Spermini bırakmış, gitmiş!
İşte o yıllarımda bana, yurtdışı örneklerini taramamla ilgili sarfedilen bu 'yenik cümleyi' duyduğunda, sinirlenmeyen, kendini hiçe sayılmış saymayan, alınmayan ve boynunu büküp, hemen literatürleri taramaya başlayan mimarlar ve tasarımcılar çoğunlukta oldukça; bizim binalarımız ve mekanlarımız her zaman ortalıkla birer 'piç' olarak dolaşmaya devam edecektir!
İşte o yıllarımda bana, yurtdışı örneklerini taramamla ilgili sarfedilen bu 'yenik cümleyi' duyduğunda, sinirlenmeyen, kendini hiçe sayılmış saymayan, alınmayan ve boynunu büküp, hemen literatürleri taramaya başlayan mimarlar ve tasarımcılar çoğunlukta oldukça; bizim binalarımız ve mekanlarımız her zaman ortalıkla birer 'piç' olarak dolaşmaya devam edecektir!
Biz en iyisi dizlerimizi dövelim duralım hala!
ARIZA ADAM
Ömer
Videoları:
Videoları:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder